7/30/2013

Korytarze ekologiczne

Przyroda to złożony układ wielu dynamicznych czynników. Wchodząc do lasu wydaje nam się że jest on stabilny, jego mieszkańcy pomijając okres zimy zawsze są w nim obecni i zwierzęta zwyczajnie chodzą sobie po lesie.
Niestety tak nie jest. Gdyby tak było, nie byłoby dzisiaj zjawiska ustępowania przyrody, zaniku bioróżnorodności, występowania odizolowanych zachowawczych populacji na granicy wymarcia, miejsc zwanych pustynią ekologiczną.


 Korytarze migracyjne

Zwierzęta rozmnażają się a nowe pokolenie w konsekwencji braku akceptacji pary rodzicielskiej zostaje zmuszone do poszukiwania innych dogodnych siedlisk, podobnych do tego w którym się wychowało. Zwierzęta poszukują też partnera w okresie godowym, przełamują więc barierę jaką im wyznaczył człowiek i wkraczają w strefę zurbanizowaną w poszukiwaniu innej bezpiecznej przystani. Jest to przyczyną ogromnej ilości kolizji z samochodami w okresie godowym ssaków kopytnych.

A co jeśli opuszczenie macierzy jest utrudnione lub wręcz nie możliwe z powodu licznych ogrodzeń, gospodarstw, dróg szybkiego ruchu, terenów zurbanizowanych, obecności ubranych w jaskrawe ubrania, ruchliwych homo sapiens, między którymi ciężko jest się bezpiecznie przemknąć nawet w nocy?

Przejście dla zwierząt

Efektywność przejść dla zwierząt

Problem potęguje się gdy dodamy do tego jeszcze fragmentację siedlisk. Odseparowane od siebie najczęściej małe zwarte kompleksy leśne lub mokradła czy cieki wodne, zawężają pulę genową do populacji żyjącej w jej granicach. Osobniki w kolejnych pokoleniach są coraz słabsze, bardziej podatne na choroby. Zamknięta populacja i dziedziczenie wciąż tej samej puli genowej bez napływu nowego "materiału" prowadzi do destrukcji genomu. Typowym przykładem jest tutaj odseparowana żyjąca w niewielkiej jak na skalę Europy, Puszczy Białowieskiej, populacja żubra.

Badania genetyczne żubrów


Deforestacja na kontynencie europejskim i ostateczny efekt fragmentacji siedlisk leśnych

Fragmentacja siedlisk leśnych

Sukces gatunku objawia się poprzez zajmowanie kolejnych siedlisk. Zwierzęta przemieszczają się. Nie tylko wilki czy bardzo ekspansywne bobry notabene pozbawione ich naturalnego wroga jakim był niedźwiedź brunatny.

 Bóbr Europejski

Migrują płazy, gady, norki, piżmaki, wydry, ssaki kopytne- łosie, sarny, jelenie, kozice. Migracje występują podczas godów, ucieczki, jako sezonowe jesienne wędrówki czy w efekcie katastrofy naturalnej jak powódź, susza, wichura niszcząca las czy pożar.

Korytarze ekologiczne to ciągi rzek, cieków wodnych, miedz, alei przydrożnych lub zalesionych fragmentów o strukturze liniowej jak np. brzegi jezior. Są niezbędne dla życia zwierząt.
Przyroda została zepchnięta do niewielkich enklaw i umożliwienie wydostania się z nich a już tym bardziej zapewnienie własnej populacji sukcesu poprzez zajmowanie kolejnych enklaw jest niezbędne jeśli przyroda Polski ma przetrwać w najbliższych stuleciach.

Las Miejski jako mały zwarty teren o niezliczonych siedliskach zwłaszcza podmokłych, umożliwiających schronienie, przeczekanie i udanie się w dalszą drogę, wpisuje się w tej roli doskonale. W latach 2002- 2005 w wyniku obserwacji zimowych tropów odnotowano przemieszczanie się pojedynczych osobników łosi, zawsze z kierunku  ze wschodu na zachód.



Podobnie rzecz miała się tropami jeleni tej zimy. Natomiast co do doniesień o tropach młodego rysia mam raczej wątpliwości ale też i nadzieję że i takie tropy będzie można tu znaleźć.

Rysie na Mazurach

W Lesie Miejskim na dzień dzisiejszy z typowych ssaków które wykorzystują korytarze ekologiczne można spotkać sarnę, dzika, borsuka, lisa, kunę leśną, przy wyjątkowym szczęściu łosia a zimową porą jelenie. 
Najbliższym korytarzem ekologicznym wyznaczonym przez zespół ekspertów jest ten który przebiega nieco na północ od Lasu Miejskiego i przecina jezioro Kisajno oraz całą Ostoję Północnomazurską, wykorzystywany przez duże ssaki zapewne również zimą przy odpowiedniej grubości lodu.
  
Na koniec aleja bukowa...




...oraz trochę ohydnych i obślizgłych moczarów








5 komentarzy:

  1. Teraz wszystkie fotki na blogu są w rozmiarze XL. Myślę że to dobry pomysł.

    OdpowiedzUsuń
  2. Przybyło trochę wyciszającej celtic music na scm

    OdpowiedzUsuń
  3. Mam pytanie skąd pochodzi mapa deforestacji Europy? Chodzi mi o oryginalne źródło i jakie lata sa tu porównywane.

    OdpowiedzUsuń
  4. http://www.forumpodlaskie.pl/pdf/BogumiaJdrzejewskaEkologiczneskutkifragmentacjirodowiska.pdf

    W opracowaniu nie ma nic o latach których dotyczą mapy. Jest to jak przypuszczam porównanie Europy tuż po ostatnim zlodowaceniu aż do czasów współczesnych

    OdpowiedzUsuń
  5. http://www.global-greenhouse-warming.com/deforestation.html
    Tutaj te same mapy w skali całego globu. Efekt deforestacji pokazany na drugiej mapie przypada na 2005r.

    OdpowiedzUsuń