7/08/2013

Po sąsiedzku z Lasem Miejskim. Ostoja Północnomazurska cz.1


Sieć Natura 2000 na którą składają się Obszary Specjalnej Ochrony (dotyczące ptaków) i Specjalne Obszary Ochrony (siedliska przyrodnicze) przechodziła liczne perturbacje. Została w Polsce wdrożona wraz z podpisaniem traktatu akcesyjnego z Unią Europejską. Wówczas to zobowiązaliśmy się do ustanowienia sieci obszarów Natura 2000. Jednak Polacy nie do końca świadomi konsekwencji przystąpienia do Unii w zakresie ochrony przyrody, spotkali się w końcu z dylematem obszarów Natura 2000. 


Projekty planowanych obszarów w 2004 roku spotkały się natychmiast z wyraźnym sprzeciwem lokalnych samorządów. Jednak  w tym samym roku udało się ustanowić zarys zaplanowanych obszarów, mocno zredukowanych w stosunku do opracowania pierwotnego sporządzonego przez ekspertów. Projekt w takiej okrojonej formie został przekazany do Komisji Europejskiej.
Ta jednak szybko uznała iż oficjalna lista proponowanych obszarów jest zbyt mała.
Brak wyraźnej reakcji Polski wobec problemu spotkał się kolejnym wyrazem dezaprobaty UE wobec polskiej propozycji. Skończyło się na skardze złożonej przez Komisję Europejską w 2007 roku do Trybunału gdzie podkreślono iż dotychczasowe granice Obszarów Specjalnej Ochrony (OSO) są nie wystarczające. W wyniku nacisków Brukseli, do roku 2012 sukcesywnie uzupełniano dotychczasową sieć, przeprowadzając konsultacje społeczne i nawiązując przy tym współpracę z licznymi organizacjami pozarządowymi oraz niezależnymi ekspertami. Ostateczna lista obowiązująca na dzień dzisiejszy została zatwierdzona w roku 2012 kiedy to przeprowadzono kolejne konsultacje społeczne i uzupełniono braki. Komisja Europejska była zadowolona i pochwaliła Polskę jeszcze w 2010 roku za widoczne postępy w pracach. Tak pokrótce wygląda historia wyłonienia się obszarów „naturowych” w kraju.

Ostoja Północnomazurska

Okolice miejscowości Pilwa

Niespełnione ambicje bobra

Ostoja Północnomazurska została utworzona w 2011 roku. Obejmuje swym zasięgiem jeziora, torfowiska wysokie i przejściowe, grądy, bory oraz lasy łęgowe. 

Specjalny Obszar Ochrony  (SOO- czerwony) jako Ostoja Północnomazurska oraz Obszar Specjalnej Ochrony (OSO- niebieski)

Jednak to właśnie jeziora są dominującym składnikiem Ostoi Północnomazurskiej- pokrywają one ponad 95% powierzchni. Wśród gatunków priorytetowych Natura 2000 żyją tutaj bóbr europejski, wydra europejska oraz gatunek nietoperza- mopek. 


Spotkać można traszkę grzebieniastą, kumaka nizinnego i kilka gatunków ryb - wszystkie gatunki występują w II Załączniku Dyrektywy EWG. 

Lasy łęgowe w okolicach miejscowości Harsz, nieopodal Sztynortu

Ostoja Północnomazurska oprócz samych jezior i specyficznych dla całego kraju siedlisk roślinności podwodnej jest również miejscem występowania największej w Polsce populacji pachnicy dębowej. 


Jednym z najciekawszych miejsc jest las sztynorcki który od 8 lipca 2010 jest rezerwatem przyrody. 


Zinwentaryzowano tutaj ponad 30 gatunków reliktowych chrząszczy- które są wyznacznikiem naturalnego pochodzenia lasu. Rezerwat Sztynort, pomimo protestów członków Koła Łowieckiego Mazury- został utworzony na powierzchni ponad 444 ha. Protest


Ochronie podlegają dęby będące siedliskiem chrząszczy saproksylicznych ale też zatoki jeziora Kirsajty jako miejsce ochrony ptaków migrujących. Jest to rezerwat faunistyczny z uwagi na liczne gatunki chrząszczy oraz okresowe występowanie ptaków wędrownych.  

Zgniotek cynobrowy, występujący w Rezerwacie Sztynort
   

Ostoja Północnomazurska jest bardzo ważnym elementem sieci Natura 2000 w tej części Polski. Jednym z istotnych zagrożeń dla tych terenów była postępująca zabudowa rekreacyjna brzegów jezior. Wśród zagrożeń wymienia się też eutrofizację jezior (użyźnianie wód), które może prowadzić do zaniku chronionych gatunków ryb, niekontrolowany wzrost ruchu turystycznego, przesuszenie łęgów oraz wprowadzanie do drzewostanu sosny i brzozy. Ustanowienie na tym terenie SOO pozwoli na sprawniejsze zapobieganie tym zagrożeniom.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz